Hepimiz Covid-19’dan korunmak için çeşitli önlemler alıyoruz ve bu konudaki gelişmeleri sürekli takip ediyoruz. Geçtiğimiz haftalarda Dünya Sağlık Örgütü, (WHO), engelli bireyler için dikkat edilmesi gereken konular hakkında detaylı bir bilgilendirici yazı yayınladı. Biz de bu bilgileri sizler için derledik:

Engelli bireyler COVID-19'dan diğer insanlardan daha fazla etkilenebilir! Peki neden? 

Engelli grupların hastalığa yakalanma riskleri, mevcut olan erişilebilirlik sorunlarından dolayı daha fazladır. Çünkü temel hijyen tasarımları herkes için uygun değildir; örneğin tekerlekli sandalye ulaşımına göre yüksek lavabolara uzanmak, fiziksel destek almak için dokunma ihtiyacı duymak gibi problemlerle karşılaşabilirler. Karşılaştığı bu problemleri aşmak için destek isteyebilir ve diğer insanlarla yakın temasta olmak durumunda kalabilirler. Bu durum fiziksel mesafe kurallarının engelli bireyler tarafından uygulanmasının daha zor olduğunu gözler önüne seriyor. Bu yüzden WHO, alınması gereken önlemlerin engelliler için geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.       

Kilit paydaşlar tarafından basit ve koruyucu önlemler alınırsa bu etki azaltılabilir! Peki Nasıl? 

• Evde Alınması Gereken Önlemler:

Tüm vatandaşlar için geçerli bir kuralı, zorunlu olmadıkça sokağa çıkılmaması gerektiğini tekrar vurgulayan WHO; engelli bireyler için yiyecek, temizlik malzemeleri gibi ihtiyaçların mümkün olduğunca sanal marketlerden veya aile yakınlarının yardımı alınarak karşılanması gerektiğini söylüyor. Ayrıca kullanılan yardımcı araç gereçlerin de (tekerlekli sandalye, baston, beyaz baston, rehber köpek vb.) hijyeninin sağlanmasına dikkat edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

WHO, aile ve arkadaşlar olmak üzere evinizde birlikte yaşadığınız kişilerin bilinçli olup soğukkanlı davranması için telkinde bulunmuş ve acil durumlarda ne yapılması gerektiğiyle ilgili önceden bir plan oluşturulmasının önemini vurguluyor. Önemli durumlarda aranacak numaraların (aile yakınları, sağlık kuruluşları, yardım hatları vb.) önceden bilinmesi ve not alınması gerektiğinin altını çiziyor. 

Eğer ev halkından birisinde Covid-19 erkisi görülürse, kişinin hemen izole edilerek  maske takması ve en kısa zamanda kendisine test uygulanması gerekmektedir. Evdeki tüm yüzeylerin dezenfekte edilmesiyle birlikte, eğer mümkünse özellikle kronik hastalıkları olan insanları farklı alanlarda izole olmalı konusunda tavsiyelerde bulunulmuştur.

Engelli bireye alınacak önlemlerin sağlanması için çevresindeki insanlardan oluşan bir  “Destek Ağı” oluşturulmasının önemini anlatan WHO, “Destek Ağı”nın yetersiz kaldığı durumlar için “Yedek Destek Ağı” oluşturulmasını öneriyor. “Destek Ağı” na üye olan kişilerin ise birbirleriyle tanışmasının iyi olabileceğini belirtilmiş. 

• Devletlerin alması gereken önlemler

Dikkat edilmesi gereken ilk ve en önemli konu, halkı bilinçlendirirken bilgilendirme kaynaklarının erişilebilir olmasıdır. Bu sebeple basın bültenleri ve diğer yayın organları ile birlikte, sosyal medya paylaşımlarında da braille alfabesi kullanımı, büyük punto, kontrast renk kullanımı, işaret dili çeviri desteği gibi erişilebilirlik özellikleri dikkate alınmalıdır.

Aynı zamanda WHO; mali ve idari önlemlere değinirken, engelli kişiler ve temsilci gruplarla birlikte çalışmanın önemine dikkat çekiyor. Bakıma ihtiyaç duyan engelli bir bireyin bakımından sorumlu aile üyeleri veya bakım personelleri için de maddi destek sağlanması gerektiği ve bu kişilerin engelli bireylere virüs bulaştırma riskine karşı dışarı ile bağlantısında göstermesi gereken hassasiyeti hatırlatılıyor. 

Engelli öğrenciler için ise evden daha uzun süre eğitim alması için gerekli olan sürekli eğitimin sağlanmasını öneriyor. Bu dönemde hükümet ile iletişime geçmek, ihtiyaç ve endişelerini dile getirecek engelli bireyler ve hizmet sağlayıcılar için ise ulaşabilecekleri acil danışma hatlarının önemine vurgu yapılıyor.

Engellilik hizmeti sağlayıcılarının da bu süreçte desteklenmesi gerektiğine vurgu yapan WHO, hizmet sağlayan kurumların mevcut bakım personel sayısının sürekliliği için planlamalar yapılması gerektiğinin, faaliyetlerde düşüş yaşanması durumunda gerekli olan kısa vadeli finansal desteğin sağlanması üzerine önerilerde bulunuyor. Maske, önlük, eldiven gibi kişisel koruyucu ekipmanların engelli bireylere bakım hizmeti veren kurumlara ulaştırılmasında öncelik sağlanması gerektiğini de vurguluyor.

• Sağlık Çalışanlarının Alması gereken önlemler

Tüm sağlık alanlarının erişilebilir olması gerektiğini belirten WHO, aynı zamanda bu süreçte finansal engellerin de kaldırılması gerektiğini vurguluyor. Devletlerin alması gerektiği önlemlerde belirttildiği gibi sağlık çalışanları da Covid-19 hakkında bilgiye ulaşımı erişilebilir hale getirmelidir. Engelli bireylerin Covid-19 ve genel sağlık ihtiyaçlarını karşılamak için ev tabanlı danışma hizmetleriyle bu sürecin daha etkili bir şekilde yönetilmesi hakkında fikirler sunan WHO, özellikle karantinada olan engelli bireylerin ihtiyaçlarının hemen karşılanması gerektiğini vurgulamaktadır.

• Engelliler İçin hizmet Sağlayanların Alması Gereken Önlemler

Çalışma saatleri ve yoğunlukları hakkında bir plan yapılarak, az sayıda çalışanla en etkili şekilde çalışmak üzere harekete geçilmesi gerektiğinden bahseden WHO, atılacak adımların önceden belirlenmesi ve bürokratik engellerle karşılaşmamak için devletle birlikte yürütülmesi gerektiğini savunuyor. Online modüllerle çalışanların görev tanımlarının genişletilebilceğini ve daha etkili bir çalışma sistemi oluşacağına değinilen WHO’nun raporunda, bir yandan da çeşitli iletişim araçlarıyla, (telefon aramaları, sosyal medya, mesaj vb.) her engel türüne ulaşabilecek şekilde Covid- 19 hakkında bilgilendirme yapılması gerektiğini duyurmuştur. Özellikle karantinada olan bir ve birden çok kronik hastalığı olan engelli bireylere yeterli sağlık, duygusal ve mental destekleri sağlamaları gerektiği söylenmektedir.

Sizin için derlediğimiz bu yazıda, Covid-19 ve yarattığı zorlu koşullardan kurtulmak için herkesin üstüne düşen görevler olduğunu tekrardan fark ettik. Kısa sürede bu kriz durumunu atlatıp, bu durumun zorluklarını fark ederek normal yaşamlarımıza döndüğümüzde kimsenin engellenmemesi dileğiyle.

Kaynak: https://www.who.int/who-documents-detail/disability-considerations-during-the-covid-19-outbreak

YouTube - Spotify

2020-04-10